دکتر استپان هاراتونیان که در گیلان معروف به حکیم فانوس بود ، از پزشکان ارامنی مقیم رشت بود. وی علاوه بر پزشکی به کار فلاحت توتون نیز مشغول بود ، اول کسی بود که بذر توتون سیگار را در سال ۱۲۵۳ش از ترکیه به گیلان آورد و در ملک شخصی خویش کاشت. او بود که بذر توتون سیگار را به تنباکوکاران فومن داد تا بکارند و بر اثر مساعی او کشت توتون جانشین تنباکو شد و کارخانه سیگارسازی در رشت به وجود آمد.